W piątek 21 października w Domu Kultury im. Wiktorii Kubisz w Bielsku-Białej odbyło się Młodzieżowe Forum Językowe pt. „Granice języka – granicami świata”. W wypełnionej do ostatniego miejsca sali widowiskowej „Kubiszówki” młodzież licealna i gimnazjalna wysłuchała najpierw inspirującego wykładu prof. Jerzego Bralczyka „Słowa i wyrazy”, a następnie akademickiej prelekcji dr hab. Jolanty Szarlej „Granice języka są granicami mojego świata. Człowiek? Język? Świat? Co bada współczesne językoznawstwo”.

Prof. Bralczyk, jeden z największych autorytetów językoznawczych w Polsce, próbował wydobyć odcienie znaczeniowe dwóch bliskoznacznych pojęć. „Słowa – konkludował Profesor – dzieją się między ludźmi, wyrazy – między rzeczami. Słowo jest bardziej nasze, subiektywne – wyraz ma znaczenie bardziej obiektywne. O personalnej stronie słów świadczą liczne frazeologizmy, np. dajemy komuś słowo, trzymamy kogoś za słowo, dotrzymujemy (lub nie) słowa, ręczymy słowem czy prosimy kogoś na słowo…”.

Przewodnim motywem wystąpienia prof. Szarlej była refleksja o tzw. językowym obrazie świata, pojęciu wprowadzonym przez szkołę kognitywistyczną. Według kognitywistów (np. prof. Bartmińskiego) język jest obrazowym odzwierciedleniem tego, co o świecie jako ludzie myślimy. Oba wykłady nagrodzone zostały gromkimi brawami, a podczas dyskusji jaka nastąpiła bezpośrednio po ich zakończeniu, oboje prelegenci w dowcipny sposób polemizowali ze sobą. Prof. Bralczyk zaproponował w pewnym momencie, aby zmienić słowo „pracodawca” (ten, który w potocznym mniemaniu daje pracę) na „pracobiorca”! „To przecież pracownik świadczy pracę – przekonywał Profesor – to on jest „praco-dawcą”, analogicznie do słów „krwiodawca” czy „usługodawca”.

Bezpośrednio po części wykładowej nastąpiły zajęcia w panelach, które prowadzili znani bielscy nauczyciele, a także pracownicy naukowo-dydaktyczni polonistyki w ATH: dr Jarosław Pacuła oraz dr Lidia Romaniszyn-Ziomek. Zwieńczeniem całego wydarzenia, przygotowanego i prowadzonego przez panią mgr Iwonę Kusak, kierownika Domu Kultury, był występ kabaretu Ad hoc pt. „Kiedy nie wiesz, co powiedzieć, czyli zabawy słowem”.

Marek Bernacki