W czwartek 23 lutego dr Michał Przywara, pracownik Uniwersytetu Ostrawskiego, wygłosił w ramach Akademickiego Forum Humanistycznego bardzo inspirujący wykład poświęcony literaturze Śląska Cieszyńskiego.

W omawianym zjawisku prelegent wyróżnił trzy nurty: literaturę w języku polskim tworzoną przez autorów mieszkających w granicach Republiki Polskiej, twórczość literacką tworzoną po polsku przez autorów mieszkających na Zaolziu w granicach Republiki czeskiej oraz literaturę tworzoną po czesku przez autorów pochodzących z regionu Śląska Cieszyńskiego. Według dra Przywary literatura ta w 90% tworzona jest w języku polskim i stanowi część rodzimej historii piśmiennictwa polskiego. Na Zaolziu – zauważył prelegent – mamy do czynienia z tzw. bilingwizmem twórczym, czyli umiejętnością spontanicznego pisania w obu językach: polskim i czeskim. Prezentując konkretne utwory literackie, dr Przywara sporo miejsca poświęcił Renacie Putzlacher-Buchcie, najbardziej znanej poetce zaolziańskiej, mieszkającej obecnie w morawskim Brnie. To właśnie ona nazwała metaforycznie Śląsk Cieszyński „Ziemią Albo-Albo” – przestrzenią trudną, wymagającą od autochtonów nieustannego udzielania odpowiedzi, do której kultury narodowej, polskiej czy czeskiej, pragną przynależeć. Wykładowca wspominał też twórczość Jerzego Kronholda i Jerzego Pilcha – polskich literatów, w których twórczości stosunkowo często pojawiają się wątki śląsko-cieszyńskie.

Podsumowaniem bardzo ciekawego wykładu dra Michała Przywary była krótka dyskusja, jaka wywiązała się na koniec, poruszająca m.in. kwestię kulturowych związków Polaków zaolziańskich z macierzą oraz z innymi polskimi diasporami etniczno-kulturowymi na Ukrainie, Litwie czy Białorusi.

Relacja z wykładu pojawiła się na portalu „Gwiazdka Cieszyńska”.

prof. Marek Bernacki