W piątek 21 lutego z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego w Książnicy Beskidzkiej w Bielsku-Białej odbyła się otwarta debata pt. Anatomia miłości i nienawiści. Jaki jest współczesny język polski. W wydarzeniu które zgromadziło kilkudziesięciu uczestników, przedstawicieli różnych zawodów i grup wiekowych, uczestniczyli pracownicy naukowi Wydziału Humanistyczno-Społecznego ATH.

Prof. Ernest Zawada w kilku słowach przedstawił idę przyświecającą pokazowi autorskiej przestrzennej instalacji plastycznej „Nowe piękne słowa”, do której – na zakończenie debaty – nawiązali przedstawiciele Inicjatywy obywatelskiej „Zawierszujmy Bielsko”. Prof. Marek Bernacki, który moderował dyskusję, przypomniał o trzech podstawowych funkcjach języka: komunikacyjnej, poznawczej i ekspresywnej, więcej miejsca poświęcając tzw. afektonimom (wyrazom o nacechowaniu emocjonalnym dodatnim lub ujemnym). Językoznawczy wątek teoretyczny stał się przedmiotem dłuższej erudycyjnej wypowiedzi prof. Jolanty Szarlej, która  przypomniała m.in.o zasadniczej różnicy między semicką i aryjskimi koncepcjami słowa („W Biblii – mówiła prelegentka – słowo oznaczało czyn. Odkryło to dopiero XX-wieczne językoznawstwo. Musimy pamiętać o tym, że złe słowa mogą krzywdzić, a nawet zabijać innych ludzi!”). Z kolei dr Tomasz Bielak, specjalista w zakresie medioznawstwa, więcej czasu poświęcił językowi nowych mediów i tzw. memosferze, która funkcjonuje w sposób wolicjonalny – znaczenia obrazów zależą od kompetencji i zachowań interpretacyjnych użytkowników. Dr Angelika Matuszek powoływała się na autorytet prof. Jerzego Bralczyka, natomiast dr Ewelina Gajewska, autorka pionierskiej monografii o początkach polskiej reklamy, zastanawiała się nad współczesnym językiem merketingowo-promocyjnym. Przewodnim tematem dyskusji było zjawisko brutalizacji czy wręcz schamienia współczesnego języka polskiego. Rozmowa krążyła wokół pytania, dlaczego w sferze publicznej i przestrzeni medialnej zaobserwować można nasilające się z roku na rok i niepokojące zjawisko przyzwolenia na wulgaryzację języka oraz przemoc językową (hejt).

Symbolicznym podsumowaniem debaty stała się wypowiedź starszego mężczyzny, bielszczanina i absolwenta AGH, który zaapelował do młodych ludzi o szacunek dla ojczystej mowy.

(mb, rp)