W Wydawnictwie Naukowym ATH ukazał się tom pierwszy pracy zbiorowej Czytanie miasta 2. Bielsko-Biała jako kulturowy palimpsest pt. Literackie Bielsko-Biała. Teksty o tematyce literaturoznawczej, pod redakcją Marka Bernackiego i Roberta Pysza (autorem recenzji wydawniczej był prof. Tomasz Stępień).

W tomie znalazło się osiemnaście artykułów, szkiców i esejów o tematyce bielsko-bialskiej oraz regionalnej napisanych w większości przez literaturoznawców związanych z Katedrą Polonistyki ATH (Anna Węgrzyniak, Barbara Tomalak, Aleksandra Ewa Banot, Dorota Siwor, Justyna Wojciechowska, Agnieszka Przybyła-Dumin, Marek Bernacki). Wśród autorów znaleźli się także uzdolnieni absolwenci bielskiej polonistyki (Kamil Bujarek), w tym także doktoranci (Mateusz Żyła, Krzysztof Babicki). Cenny wkład w powstanie książki wnieśli również przedstawiciele lokalnego środowiska humanistycznego, z panią prof. dr hab. Ewą Chojecką na czele. Tę grupę autorów reprezentują legendarni bielscy poloniści (Jan Picheta, Krzysztof Płatek), historycy związani z Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej (Piotr Kenig, Grzegorz Madej) oraz redaktorzy zajmujący się od wielu lat tematyką historyczną i kulturalną naszego miasta (Magdalena Legendź, Stanisław Biłka i Jacek Kachel). Na początku otwierającego tom artykułu Słowa i obrazy – depozytariusze kulturowej pamięci miasta prof. Ewa Chojecka stwierdza: „Czytanie to tyle, co poznawanie, rozumienie, wyjaśnianie, interpretowanie wielu wątków  dziejów miasta, dodajmy też – estetyczne przeżywanie jego realnej substancji”. Zacytowane słowa oznaczają czynność hermeneutycznego, czyli rozumiejącego wgłębiania się w intrygującą, wieloaspektową i wciąż nie do końca rozpoznaną materię naszego miasta. Przewodnim tematem zamieszczonych w tomie osiemnastu tekstów są kwestie literackie, które mają bezpośredni związek z Bielskiem i Białą. Bohaterami tomu są bielscy poeci (Stanisław Gola, Maria Korusiewicz, Zbigniew Michniowski czy przedstawiciele miejskiego hip-hopu) oraz prozaicy (Kazimiera Alberti, Renata Piątkowska). Jan Picheta przypomina genezę popularnego konkursu poetyckiego „Lipa”, a Stanisław Biłka odsłania kulisy powstania „Kalendarza Beskidzkiego”. W tomie znalazły się ponadto trzy niezwykle interesujące rozdziały poświęcone historycznym początkom i współczesnemu repertuarowi bielskiego Teatru Polskiego – autorstwa Grzegorza Madeja, Jacka Kachla i Magdaleny Legendź. Są też odkrywcze teksty Piotra Keniga o pierwszych bielskich drukarniach oraz Kacpra Bujarka o niezwykłych „zeszytach pogodowych” Stanisława Szpinetera, które przywodzą na myśl sławne „kajety” Józefa Czapskiego. Tom kończą „Narracje z Czechowic-Dziedzic” autorstwa dr Agnieszki Przybyły-Dumin, badaczki kulturowej spuścizny naszych przodków osiadłych na podbeskidzkiej ziemi.

Książka wydana została bardzo starannie, ma twardą okładkę i zawiera kilkanaście kolorowych ilustracji. I co najważniejsze: dostępna jest już w zbiorach Biblioteki ATH. Można ją także kupić w siedzibie Wydawnictwa Naukowego ATH. Tej publikacji nie można przeoczyć!

Marek Bernacki